نوای بامداد — به نقل از مشهدچهره
روستای نخودک یکی از روستاهای کوچک و کمتر شناخته شده در دل طبیعت استان خراسان رضوی است که با گذر زمان و به دلیل مهاجرت های گسترده کم کم به فراموشی سپرده شده است حسین فروتن یکی از ساکنان قدیمی این روستا در خاطرات خود تصویری زنده و ملموس از زندگی در این دیار به یادگار گذاشته است; خاطراتی که بیانگر سختی ها تلاش ها و زیبایی های یک زندگی ساده و پر از امید است
روستای نخودک؛ روستایی با پیشینهای کهن
نخودک در سالهای گذشته، به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی و نبود امکانات اولیه، به تدریج جمعیت خود را از دست داده است. این روستا که زمانی خانهی صدها نفر بود، حال به مکانی ساکت و خلوت تبدیل شده که کمتر کسی به آن سر میزند. فروتن در خاطراتش از روزهای پرجنبوجوش این روستا میگوید؛ روزهایی که کوچهها پر از صدای کودکان بازیگوش و فعالیتهای کشاورزی بود.
زندگی در نخودک با طبیعت بکر و هوای تازه اما سختی های خاص خود را داشت کشاورزی اصلی ترین شغل ساکنان بود و بیشتر افراد روستا به کاشت گندم جو و نخود مشغول بودند فقدان امکانات پزشکی آموزشی و راه های ارتباطی مناسب موجب شده بود که زندگی در این روستا سخت و طاقت فرسا باشد
خاطرات حسین فروتن؛ روایت تلخی و شیرینی از گذشته
حسین فروتن با یادآوری خاطراتش، تصویری انسانی و ملموس از زندگی در نخودک ارائه میدهد. او میگوید: «زندگی در روستا به رغم سختیها، پر از لحظات شیرین و فراموشنشدنی بود. روزهای سختی که در کنار خانواده و همسایگان گذشت، به ما درس صبر و همبستگی آموخت.»
او اشاره می کند که حتی در روزهایی که بیماری ها و کمبود امکانات سلامت گریبانگیر اهالی بود مردم با کمک و همیاری یکدیگر به مقابله می پرداختند خاطرات فروتن پر از داستان های کوچک و بزرگ از مراسم محلی جشن های سنتی و همچنین سخت کوشی مردمی است که علیرغم همه مشکلات هرگز امید خود را از دست ندادند
تجربه مهاجرت و دگرگونیهای اجتماعی
یکی از تلخترین بخشهای خاطرات فروتن، مربوط به موج مهاجرت اهالی به شهرهای بزرگتر است. او بیان میکند: «دیدن خانههای خالی و کوچههای خلوت، قلب هر کسی را به درد میآورد. جوانان به دنبال زندگی بهتر، به شهر مهاجرت کردند و روستا کمکم رنگ زندگی را از دست داد.» این موضوع تأثیرات عمیقی بر ساختار اجتماعی روستا گذاشت و باعث شد نسل جدیدی از ساکنان، فرهنگ و آداب گذشته را کمرنگتر از همیشه ببینند.
فروتن بر ضرورت حفظ یادگارهای فرهنگی و تاریخی این روستا تأکید می کند و معتقد است که ثبت و روایت این خاطرات می تواند راهی برای حفظ هویت و تاریخ این مناطق باشد
لزوم توجه به روستاهای فراموششده در خراسان رضوی
روستای نخودک نمونهای از دهها روستای فراموششده در خراسان رضوی است که به دلیل توسعه نابرابر و کمبود سرمایهگذاری در زیرساختها، روز به روز از نظر جمعیتی و فرهنگی تضعیف میشوند. مسئولان محلی و سازمانهای مرتبط باید با برنامهریزی دقیق و حمایت همهجانبه، زمینههای احیای این روستاها را فراهم کنند.
از جمله راهکارهای پیشنهادی می توان به بهبود دسترسی ها توسعه گردشگری روستایی حمایت از کشاورزی پایدار و آموزش های فنی و حرفه ای اشاره کرد این اقدامات می تواند علاوه بر حفظ جمعیت روستاها موجب رونق اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی اهالی شود
نقش روایتگری در حفظ تاریخ محلی
خاطرات حسین فروتن و دیگر ساکنان قدیمی، نقش مهمی در ثبت تاریخ محلی دارند. این روایتها نه تنها خاطرات فردی بلکه مجموعهای از فرهنگ، رسوم، و سبک زندگی یک دوره تاریخی را به تصویر میکشند. انتشار چنین خاطراتی میتواند زمینهساز افزایش شناخت عمومی و جذب توجه به این مناطق شود.
همچنین این داستان ها الهام بخش نسل های جوان برای حفظ و احیای هویت فرهنگی و تاریخی خود هستند و می توانند به عنوان منابعی ارزشمند در مطالعات مردم شناسی و تاریخ محلی مورد استفاده قرار گیرند
جمعبندی
خاطرات حسین فروتن از روستای نخودک، تصویری زنده و ملموس از زندگی در یکی از روستاهای فراموششده خراسان رضوی ارائه میدهد. این خاطرات یادآور سختیها و شیرینیهای زندگی روستایی، تلاش مردم برای حفظ فرهنگ و همبستگی اجتماعی، و همچنین پیامدهای مهاجرتهای گسترده هستند.
با توجه به اهمیت حفظ این گونه روایت ها و توجه به مشکلات روستاهای کوچک ضروری است که مسئولان و جامعه محلی با همکاری یکدیگر شرایطی را فراهم کنند تا این روستاها از فراموشی نجات یافته و به سمت توسعه پایدار حرکت کنند
