نوای بامداد — به نقل از مشرق نیوز
افزایش چشمگیر قیمت هر اونس طلا به بیش از ۴۰۰۰ دلار در هفته های اخیر بحث های فراوانی را در میان اقتصاددانان و سرمایه گذاران در مورد ماهیت واقعی این فلز گرانبها به عنوان یک دارایی امن و «بدون ریسک» برانگیخته است در حالی که بسیاری از افراد طلا را به عنوان پناهگاه مطمئنی در زمان های بحران اقتصادی در نظر می گیرند اما بررسی های تحلیلی جدید و نظرات برخی کارشناسان نشان می دهد که واقعیت ممکن است بسیار پیچیده تر باشد
دیدگاه آلیسون شراگر: طلا دارایی امن نیست
آلیسون شراگر، اقتصاددان و ستوننویس شناختهشده نشریه بلومبرگ، در مقالهای انتقادی، طلا را بهعنوان یک دارایی پرریسک توصیف کرده و معتقد است که اعتماد بیشازحد به این فلز زرد، ممکن است منجر به تصمیمگیریهای اشتباه اقتصادی شود.
او می نویسد «افزایش مبهوت کننده قیمت طلا بیش از آنکه نشانه ای از ارزش ذاتی این فلز باشد یادآور تمایل انسان ها به رفتارهای ابتدایی و واکنش های غریزی در بازارهای مالی است; به ویژه معامله گرانی که به دنبال واکنش سریع به نوسانات بازار هستند »
شراگر تصریح می کند که برخلاف تصور عمومی طلا هیچگونه جریان درآمدی ایجاد نمی کند بر خلاف دلار که قابلیت خرید کالا دارد و یا سهام که مالکیت بر سود شرکت ها را ارائه می دهد از دیدگاه او طلا تنها به دلیل درخشش و کمیاب بودنش ارزش پیدا کرده است و نمی توان آن را یک دارایی مولد یا محافظ واقعی در برابر ریسک دانست
طلا و نوسانات شدید قیمتی
نکته مهمی که شراگر به آن اشاره میکند، نوسانات قابلتوجه قیمت طلاست. او میگوید: «قیمت طلا همانند سایر کالاها، دچار نوسانهای زیاد است. افزایش ۵۰ درصدی قیمت طلا در سال جاری بهخودیخود نشان میدهد که این بازار چقدر بیثبات است. همین نوسانات، طلا را از دسته داراییهای بدون ریسک خارج میکند.»
او همچنین خاطرنشان می کند که سرمایه گذاران تنها در شرایطی از طلا بهره مند شده اند که ریسک پذیرفته اند و در مواقعی نیز با ضرر مواجه شده اند نمونه ای از این وضعیت در بحران مالی سال ۲۰۰۸ دیده شد جایی که قیمت طلا به جای رشد ۶ درصد کاهش یافت
آیا طلا پوشش ریسک مؤثری است؟
یکی از رایجترین دلایل سرمایهگذاری در طلا، استفاده از آن بهعنوان «پوشش ریسک» (hedge) در برابر نوسانات بازار و کاهش ارزش پول ملی است. اما تحلیلگران معتقدند این فرضیه در همه شرایط صدق نمیکند.
شراگر در ادامه تحلیل خود هشدار می دهد «در برخی از بدترین بحران های اقتصادی نه تنها طلا عملکرد محافظتی نداشته بلکه کاهش نیز یافته است این نشان می دهد که طلا حتی یک پوشش ریسک ثابت و مطمئن هم نیست »
طبق آمارهای ارائه شده در پلتفرم های تحلیلی مانند investing و world gold council عملکرد طلا در بازه های زمانی بلندمدت به شدت متغیر بوده است گاهی اوقات رشد خیره کننده ای داشته اما در مواقعی نیز رکود یا افت هایی طولانی را تجربه کرده است
نقش طلا در سبد سرمایهگذاری
با وجود تمام انتقادات وارده، هنوز هم طلا در بسیاری از سبدهای سرمایهگذاری جایگاه مهمی دارد. اما کارشناسان توصیه میکنند که نگاه واقعبینانهتری به این دارایی داشته باشیم.
بر اساس تحلیل موسسات سرمایه گذاری بین المللی حضور طلا در سبد دارایی می تواند به متنوع سازی کمک کند اما نباید به عنوان پناهگاه کامل از آن یاد شود سرمایه گذاران حرفه ای معمولاً سهمی بین ۵ تا ۱۰ درصد از کل سرمایه خود را به طلا اختصاص می دهند و باقی را در دارایی های مولد مانند سهام اوراق قرضه و یا بازارهای ارز دیجیتال توزیع می کنند
همچنین برخی از اقتصاددانان به موضوع روانی بودن قیمت طلا اشاره دارند باور عمومی و فرهنگ تاریخی در کشورهای مختلف ارزش طلا را تقویت کرده و تقاضا برای آن را افزایش می دهد; به ویژه در مناطقی مانند آسیا خاورمیانه و هند که طلا جایگاه ویژه ای در فرهنگ سرمایه گذاری دارد
افزایش اخیر قیمتها و تأثیرات آن
افزایش قیمت طلا به بالای ۴۰۰۰ دلار در هفته گذشته، زنگ خطرهایی برای بازارهای جهانی به صدا درآورده است. برخی تحلیلگران این رشد را ناشی از نگرانیهای ژئوپلتیکی، کاهش ارزش دلار و ترس از رکود در اقتصادهای بزرگ میدانند. هرچند بخشی از این افزایش نیز ناشی از رفتارهای سفتهبازانه در بازارهای آتی طلاست.
جالب است بدانیم که در همین بازه شاخص بورس های جهانی مانند s&p 500 نوسان منفی داشته و بسیاری از ارزهای دیجیتال نیز در مسیر نزولی قرار گرفته اند این امر نشان می دهد که سرمایه گذاران در پی یافتن دارایی هایی برای حفظ ارزش سرمایه خود هستند اما گزینه های مطمئن محدود شده اند
جمعبندی: آیا طلا «بدون ریسک» است؟
پاسخ کوتاه به این سوال «خیر» است. همانطور که در مقاله آلیسون شراگر و گزارشهای تحلیلی مطرح شد، طلا نهتنها دارایی بدون ریسک نیست، بلکه در بسیاری از شرایط بحرانی نیز نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. هرچند طلا میتواند بخشی از یک سبد متنوع باشد، اما تکیه کامل به آن بهعنوان سپر محافظ مالی، تصمیمی نادرست خواهد بود.
در نهایت هر سرمایه گذار باید بر اساس سطح ریسک پذیری اهداف مالی و شرایط اقتصادی زمان تصمیم گیری کند طلا ممکن است در برخی شرایط بازده خوبی بدهد اما نباید فراموش کرد که ارزش آن بیش از هر چیز بر پایه ادراک ذهنی و تقاضای بازار است نه ویژگی های بنیادین اقتصادی
